Słownik logopedyczny
AFAZJA – częściowa lub całkowita utrata kompetencji językowej i komunikacyjnej oraz sprawności artykulacyjnej na skutek uszkodzenia mózgu
AFAZJA DZIECIĘCA - zaburzenia rozwoju mowy (mówienie, rozumienie) spowodowane uszkodzeniem struktury kory mózgowej w lewej półkuli mózgu
ALALIA – zaburzeni rozwoju mowy wynikające z uszkodzenia struktur mózgowych, które nastąpiło jeszcze przed rozwojem mowy dziecka
AUTYZM – całościowe zaburzenie rozwojowe, spowodowane zaburzeniami funkcjonowania mózgu, charakteryzujące się występowaniem nieprawidłowości w zakresie trzech sfer funkcjonowania: interakcji społecznych, komunikacji oraz zachowania
BIBLIOTERAPIA – działanie terapeutyczne, opierające się na stosowaniu materiałów czytelniczych (m.in. książek), rozumianych jako środek wspierający proces terapeutyczny
DYSLEKSJA – specyficzne trudności w nauce czytania i pisania, spowodowane zaburzeniami funkcji poznawczych (percepcja wzrokowa i fonologiczna)
DYZARTRIA – zespół zaburzeń oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych, spowodowanych uszkodzeniem ośrodków i dróg unerwiających aparat mowy
EMISJA GŁOSU – proces wydobywania głosu i wysyłania go
GAWORZENIE – odruchowe zachowanie językowe dziecka, polegające na wypowiadaniu przez nie pierwszych sylab, głównie w stanach zadowolenia; pojawiające się ok. 5-7 miesiąca życia
GESTY ARTYKULACYJNE (GA; wizualizacje głosek) – ruchy jednej dłoni, towarzyszące wypowiadanym samogłoskom i spółgłoskom
GIEŁKOT – „mowa bezładna”, centralne zaburzenie mowy, charakteryzujące się nieświadomością, małym zakresem uwagi, szybkim tempem mówienia, licznymi powtórzeniami, kontaminacjami wyrazowymi
LOGOPEDIA ARTYSTYCZNA – dyscyplina logopedyczna, zajmująca się głosem i mową (potoczną, publicystyczną, artystyczną) na wyższym poziomie ich udoskonalania,
KOMUNIKACJA ALTERNATYWNA I WSPOMAGAJĄCA (AAC) – wszelkie sposoby porozumiewania się pozawerbalnego, które zastępują lub wspierają komunikację za pomocą mowy artykułowanej
MASAŻ LOGOPEDYCZNY – masaż usprawniający mięśnie aparatu pokarmowo-artykulacyjnego, tzn. twarzy oraz wnętrza jamy ustnej
MASAŻ SHANTALA – masaż niemowląt, dzieci starszych i osób dorosłych, wykonywany na całym ciele w celu złagodzenia napięcia mięśniowego, wyciszenia, uspokojenia, zrelaksowania
METODA WERBO-TONALNA – metoda terapeutyczna wykorzystująca relacje między ruchem i mową, oddziałująca na rozwój motoryczny dziecka, zmysł równowagi, a przez to usprawniająca słuch i wpływająca pozytywnie na rozwój komunikacji językowej dziecka
MOWA NIEPŁYNNA (jąkanie) – zaburzenie melodii, tempa i rytmu mówienia, objawiające się m.in. powtarzaniem, przeciąganiem głosek, blokami mowy (zacinanie), kłopotami z oddechem i wytwarzaniem głosu
PROSTY OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY (alalia prolongata) – późny start mowy u dziecka, ograniczony słownik czynny i bierny, zaburzenia artykulacyjne
SPECYFICZNE ZABURZENIA JĘZYKOWE (SLI) – zaburzenia w rozwoju języka (niezgodnie z normą) wywołane pozamedycznymi, nierozpoznanymi przyczynami
TERAPIA BEHAWIORALNA – ukierunkowana na eliminowanie zachowań trudnych (niepożądanych) występujących u dziecka oraz przyswajanie/kształtowanie nowych, z wykorzystaniem bodźców wzmacniających dla zachowań pożądanych
TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ (SI) – ukierunkowana na poprawę procesów mózgowych, dotyczących odbierania, przetwarzania i organizacji informacji płynących ze wszystkich zmysłów ciała (zmysłu wzroku, słuchu, smaku, węchu, czucia powierzchniowego, czucia głębokiego, równowagi), będących podstawą dla bardziej złożonych umiejętności
TERAPIA RĘKI – usprawnianie małej motoryki (precyzyjnych ruchów dłoni i palców), a przy tym ćwiczenie koncentracji uwagi, dostosowane do funkcjonalnego i intelektualnego poziomu rozwoju dziecka
WADA WYMOWY – dotyczy tylko wadliwie (niezgodnie z normą) realizowanych głosek
ZABURZENIE MOWY – obejmuje wszystkie patologiczne zaburzenia wymowy i językowe